Arigato no Sato: ไขพลังของคำว่า “อาริกาโต” และชิโระโชยุ

เมืองเฮกินัน (Hekinan) อาจไม่ใช่จุดหมายปลายทางยอดฮิตของนักท่องเที่ยว แต่ถ้าเอ่ยชื่อเมืองนี้ ชาวญี่ปุ่นก็มักตอบกลับทันทีว่า เมืองแห่งนี้โด่งดังเรื่องแหล่งผลิตวัตถุดิบระดับพรีเมี่ยมต่างๆ เช่น ชิโระโชยุ (ซอสถั่วเหลืองญี่ปุ่นชนิดหนึ่งหรือซีอิ้วขาวญี่ปุ่น) และมิริน (เหล้าหวานสำหรับปรุงอาหาร)

ผู้ที่อยากไขความลับของอาหารญี่ปุ่นและแหล่งที่มาของรสอูมามิ ขอแนะนำให้ไปเที่ยวที่อาริกาโตโนะซาโตะ (Arigato no Sato) ซึ่งดำเนินการโดยฮิจิฟุกุโจโซ (Hichifuku Brewing Co., Ltd.) โรงผลิตชิโระโชยุและชิโระดาชิชื่อดังกัน

แวะไปเที่ยวชมโรงงาน เรียนรู้กระบวนการผลิตชิโระโชยุและชิโระดาชิ ลองชิมอาหารที่ทำจากเครื่องปรุงรสเหล่านี้ แล้วนำสูตรอาหารที่ชิมที่นี่ กลับไปลองปรุงกันที่บ้านได้ง่ายๆ สบายๆ กัน! มาที่นี่ไม่ได้แค่ซื้อวัตถุดิบหลัก

• สารบัญ
• “ชิโระโชยุ” และประวัติโดยย่อของฮิจิฟุกุโจโซ
• กิจกรรมทัวร์ชมโรงงานของ Arigato no Sato: เคล็ดลับโชยุแสนอร่อยคือ “อาริกาโต”
• ช่วงเวลาลิ้มลอง : สัมผัสเสน่ห์และความอร่อยของอาหารที่ปรุงด้วยชิโระโชยุ
• นำ “ของฝากแห่งการขอบคุณ” รสชาติแบบญี่ปุ่นกลับบ้าน ด้วยผลิตภัณฑ์ของฮิจิฟุกุโจโซ
• บทส่งท้าย

“ชิโระโชยุ” และประวัติโดยย่อของฮิจิฟุกุโจโซ

โชยุทั่วไปจะทำโดยการหมักถั่วเหลืองและข้าวสาลีในปริมาณที่เท่ากัน แต่ชิโระโชยุของที่นี่ทำจากข้าวสาลีเป็นหลัก (ประมาณ 90%) โดยมีถั่วเหลืองเพียงเล็กน้อย (10%) ด้วยเหตุนี้ ชิโระโชยุจึงมีสีเหลืองอำพันอ่อนๆ ที่มีเอกลักษณ์ และเป็นที่มาของชื่อ "ชิโระโชยุ" (* คำว่า “ชิโระ” นอกจากจะแปลว่า สีขาวแล้ว ยังหมายถึง บริสุทธิ์ ไม่มีการแต่งเติมด้วย) นั่นเอง

ฮิจิฟุกุโจโซเริ่มเปิดกิจการเมื่อปี 1950 เดิมทีเป็นโรงผลิตชิโระโชยุ แต่ปัจจุบันเป็นผู้ผลิตชิโระโชยุรายเดียวในญี่ปุ่นที่ได้รับการรับรองมาตรฐานด้านออร์แกนิกจาก JAS นอกจากนี้ ยังเป็นโรงผลิตแห่งแรกในญี่ปุ่นที่ผลิตชิโระดาชิ ปัจจุบันเป็นที่รู้จักกันกว้างขวางว่า มีชิโระดาชิคุณภาพเยี่ยม

ดาชิ (น้ำสต๊อกหรือน้ำซุปปลาโอแห้ง) เป็นส่วนผสมสำคัญในอาหารญี่ปุ่น โดยช่วยเพิ่มรสชาติและความล้ำลึกให้กับอาหารต่างๆ ตั้งแต่ซุปมิโซะ (ซุปเต้าเจี้ยวญี่ปุ่น) ไปจนถึงเมนูผักรสละเมียด และดาชิมากิทามาโกะ (ไข่ม้วนสไตล์คันไซ ซึ่งปรุงรสด้วยดาชิ ไม่ย่างจนเกรียม มีเนื้อนุ่มเต้ง รับประทานกับไช้เท้าขูด ต่างกับอัตสึยากิทามาโกะ ไข่ม้วนสไตล์คันโตซึ่งปรุงด้วยน้ำตาลและย่างให้เกรียมออกสีน้ำตาล มีรสออกหวาน) ดาชิทั่วไปเป็นน้ำสต๊อกหรือน้ำซุปเข้มข้นที่ทำจากคัตสึโอะบุชิ (ปลาโอแห้ง) และคอนบุ (สาหร่ายทะเล)

ความพิเศษในชิโระดาชิของฮิจิฟุกุโจโซคือรสชาติที่ละเมียดซับซ้อน ฮิจิฟุกุโจโซได้สร้างสรรค์รสชาติแสนอร่อยนี้ ด้วยการผสานวัตถุดิบคุณภาพพรีเมื่ยมที่คัดสรรอย่างพิถีพิถัน ทั้งคัตสึโอะบุชิ เห็ดชิทาเกะ และคอนบุ เข้ากับชิโระโชยุที่ฮิจิฟุกุโจโซผลิต ทำให้ได้ดาชิรสชาติเข้มอร่อยลึกล้ำซึ่งเป็นที่ยอมรับอย่างมากในญี่ปุ่น

ฮิจิฟุกุโจโซมีกิจกรรมทัวร์ชมโรงงานเพื่อเรียนรู้เรื่องราวของชิโระโชยุและชิโระดาชิ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย และไม่ต้องจองล่วงหน้าก็ได้เช่นกัน สามารถเข้าร่วมได้แบบสบายๆ

* ทัวร์ชมโรงงานให้บริการในภาษาญี่ปุ่นเท่านั้น ดังนั้น ขอแนะนำให้มาพร้อมเพื่อนหรือล่ามที่พูดญี่ปุ่นได้ และเพื่อความมั่นใจว่ามีการจัดเตรียมตัวอย่างอาหารอร่อยๆ ไว้ จองล่วงหน้าไว้ก็ดีนะ เผื่อวันนั้นอาจมีนักท่องเที่ยวจองเต็ม จะได้ไปไม่เสียเที่ยวกัน หากมีข้อสงสัยใดๆ กรุณาสอบถามเจ้าหน้าที่ของ Arigato no Sato

กิจกรรมทัวร์ชมโรงงานของ Arigato no Sato: เคล็ดลับโชยุแสนอร่อยคือ “อาริกาโต”

ทัวร์ชมโรงงานครั้งนี้ คุณอินุซึกะ ประธานรุ่นที่ 3 ของฮิจิฟุกุโจโซ ได้กรุณาพาชมเป็นการส่วนตัว โรงผลิตแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อปี 1950 โดยคุณปู่ของคุณอินุซึกะ ปัจจุบัน บริหารงานโดยประธานอินุซึกะ ผู้เขียนรู้สึกประทับใจกับความรู้ที่กว้างขวางและความหลงใหลในชิโระโชยุของประธานอินุซึกะเป็นอย่างยิ่ง

ทัวร์ชมโรงงาน เริ่มต้นด้วยการแนะนำผลิตภัณฑ์และความใส่ใจในคุณภาพของฮิจิฟุกุโจโซ ขณะที่ผู้เขียนสังเกตวัตถุดิบของชิโระโชยุที่อยู่ในภาชนะเล็กๆ และฟังคำอธิบายไปด้วย ก็ได้เรียนรู้ว่าชิโระโชยุของที่นี่ ใช้เกลือตากแห้งอันล้ำค่าซึ่งอุดมไปด้วยแร่ธาตุ

นอกจากจะได้เรียนรู้เรื่องวัตถุดิบต่างๆ แล้ว ในทัวร์ชมโรงงานยังไขความกระจ่างถึงความหมายของคำว่า “อาริกาโต” ที่อยู่ในชื่อของโรงงานด้วย ฮิจิฟุกุโจโซมีแนวคิดที่มุ่งเน้นขอบคุณต่อ “การสนับสนุนของลูกค้า” “รากฐานที่ช่างฝีมือรุ่นก่อนสร้างไว้” และ “การอุทิศทุ่มเทของพนักงานและครอบครัวของพนักงาน” ดังนั้น คำว่า “อาริกาโต” ในชื่อ Arigato no Sato นอกจากจะมีความหมายตามภาษาญี่ปุ่นว่า “ขอบคุณ” ยังเป็นหัวใจสำคัญในแนวคิดของฮิจิฟุกุโจโซด้วย

ตั้งแต่สมัยโบราณ ญี่ปุ่นมีวัฒนธรรมความเชื่อเรื่องพลังที่แฝงเร้นอยู่ในคำพูดที่เรียกว่า โคโตดามะ (พลังแห่งคำพูด) ผู้คนเชื่อกันว่า หากตัวเราแวดล้อมไปด้วยคำพูดเชิงบวก เช่น “ขอบคุณ” จะนำพาผลดีมาสู่ตัวเรา

เพื่อให้เห็นภาพความเชื่อนี้ได้ดีขึ้น เจ้าหน้าที่จึงนำขวดโหล 2 ใบมาให้ดู แต่ละขวดบรรจุข้าวขาวที่อยู่ในกระบวนการหมัก ขวดหนึ่งติดคำว่า “ขอบคุณ” (ซ้าย) ส่วนอีกขวดติดคำว่า “ไอ้โง่” (ขวา) ในขวดที่ติดคำว่า “ขอบคุณ” ดูสวยงามสะอาดตา ซึ่งแสดงถึงพลังของคำพูดเชิงบวกนั่นเอง

เมื่อเข้าไปในโรงงาน สิ่งแรกที่สะดุดตาคือแท็งก์ใบใหญ่ที่ใส่ชิโระโชยุบ่ม ซึ่งเขียนคำว่า “อาริกาโต” ตัวใหญ่มากไว้

สามารถทดลองชิมชิโระโชยุกันสดๆ ด้วยนะ ในระหว่างทัวร์จะได้เรียนรู้กระบวนการผลิต ซึ่งเริ่มต้นด้วยการนึ่งข้าวสาลีและถั่วเหลืองราว 3 ตัน เมื่อทำให้ข้าวสาลีและถั่วเหลืองที่นึ่งแล้วเย็นลง จึงนำมาหมักด้วยเชื้อราโคจิ (Aspergillus Oryzae) แล้วบ่มในแท็งก์ใบใหญ่นานราว 6 เดือน

เจ้าหน้าที่โรงงานยังอธิบายจุดเด่นของชิโระโชยุให้ฟังอย่างละเอียด โดยใช้ตารางเปรียบเทียบโชยุประเภทหลักๆ ของญี่ปุ่น

จากนั้น ก็ไปชมชิโระดาชิที่ฮิจิฟุกุโจโซภาคภูมิใจยิ่ง คุณภาพอันเป็นเลิศนี้ มาจากวัตถุดิบที่คัดสรรอย่างพิถีพิถัน ซึ่งพิสูจน์ได้ด้วยตาเราเองจากวัตถุดิบที่เห็นเหล่านี้ โดยเฉพาะการใช้ฮอนคาเรคัตสึโอะบุชิ (ปลาโอแห้งเกรดพรีเมี่ยม ที่ไม่ได้แค่รมควัน แต่ยังผ่านการหมักและบ่มรา สลับกับตากแห้งหลายครั้ง จนได้รสอูมามิมากที่สุด ราคาจึงสูง) ที่มีราคาแพงและหายาก ทำให้ชิโระดาชิมีรสอูมามิเข้ม อีกทั้งยังผสานกับคอนบุคุณภาพเยี่ยมจากฮอกไกโด (Hokkaido) ดงโกะแห้ง (เห็ดชิทาเกะหรือเห็ดหอมแห้ง คุณภาพสูง เนื้อหนา เคี้ยวหนึบ รสชาติกลมกล่อม) จากจังหวัดโออิตะ (Oita) และชิโระโชยุของที่นี่เข้าไปด้วย

ชิโระดาชิถือเป็นเครื่องปรุงรสที่ใช้ประโยชน์ได้หลากหลายในอาหารญี่ปุ่นเช่นเดียวกับดาชิทั่วไป โดยช่วยเพิ่มรสชาติให้กับอาหารต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นซุปมิโซะ ทามาโกะยากิ (ไข่ม้วน) อาหารประเภทต้มตุ๋น และผักดอง

ในทัวร์นี้จะได้เห็นอุปกรณ์ทันสมัยที่ผลิตจากประเทศเยอรมัน ซึ่งใช้ในการบรรจุผลิตภัณฑ์ผ่านหน้าต่างบานใหญ่

ในตอนท้ายของทัวร์ จะได้ชมนิทรรศการอันทรงคุณค่าที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ของฮิจิฟุกุโจโซ อย่างสิ่งของจำนวนมากที่บ่งบอกถึงภูมิปัญญาของช่างฝีมือชาวญี่ปุ่น เช่น ถังไม้ใบใหญ่ที่ใช้ในการหมัก และภาชนะที่ในการขนย้ายที่ประธานผู้ก่อตั้งใช้ในสมัยนั้น

สิ่งของเหล่านี้เป็นมากกว่าของที่นำมาจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ แต่ให้ความรู้สึกเหมือนเป็นมรดกตกทอดอันล้ำค่าของครอบครัวที่สำคัญยิ่งเสียมากกว่า สิ่งของเครื่องมือที่ผ่านการใช้เหล่านี้ ทำให้เราสัมผัสได้ถึงประวัติศาสตร์ต่างๆ ของฮิจิฟุกุโจโซ และยังสื่อถึงจิตใจแห่งการขอบคุณที่เป็นรากฐานแนวคิดของฮิจิฟุกุโจโซด้วย

ช่วงเวลาลิ้มลอง : สัมผัสเสน่ห์และความอร่อยของอาหารที่ปรุงด้วยชิโระโชยุ

ปิดท้ายทัวร์ด้วยการชิมอาหารญี่ปุ่นง่ายๆ ที่ใช้ผลิตภัณฑ์ของฮิจิฟุกุโจโซ เมนูแรกคือซุปไข่อุ่นๆ แสนอร่อย ซึ่งทำจากไข่ ชิโระดาชิ และน้ำเท่านั้น ซุปนี้มีรสชาติสไตล์ครอบครัวที่หอมอร่อยและทำให้ใจฟู เมนูถัดมาคือคิวริโนะอาซาสึเกะ (แตงกวาดองแบบง่ายๆ) แค่เหยาะชิโระดาชิเพียงเล็กน้อยลงในแตงกวาหั่นบางๆ ทิ้งไว้ราว 10 นาที เมนูนี้สดชื่นมากๆ ให้รสอร่อยติดลิ้น เหมาะเป็นกับแกล้มหรือเครื่องเคียงแบบง่ายๆ

ดาชิมากิทามาโกะ (ไข่ม้วนสไตล์คันไซ) ซึ่งทำโดยตอกไข่ใส่ถ้วย เติม “เคียวโมะทามาโกะยากิ♪” (รูปบน ผลิตภัณฑ์ชิโระดาชิสำหรับทำทามาโกะยากิ) 1 ช้อน ก็ได้เมนูแสนอร่อย ที่มีรสอูมามิ รสเค็ม รสหวาน และความอร่อยตามธรรมชาติของไข่ผสานกันอย่างยอดเยี่ยมลงตัว เมนูนี้ทำเองที่บ้านได้ง่ายๆ เหมาะในโอกาสที่อยากลิ้มรสชาติอาหารญี่ปุ่นแท้ๆ บนโต๊ะอาหารที่บ้าน

นำ “ของฝากแห่งการขอบคุณ” รสชาติแบบญี่ปุ่นกลับบ้าน ด้วยผลิตภัณฑ์ของฮิจิฟุกุโจโซ

* ราคา ณ เดือนพฤษภาคม 2025

Arigato no Sato มีร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทั้งหมดของฮิจิฟุกุโจโซ สามารถเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ระดับพรีเมียมต่างๆ เช่น ชิโระโชยุ ชิโระดาชิ และชิโระโชยุออร์แกนิกซึ่งได้รับการยอมรับจากพระราชวงศ์ของญี่ปุ่นด้วย

ยังมี “นิฮงโนะสึยุ” (รูปบน) ซึ่งเป็นโซบะสึยุ (น้ำซุปที่ใช้ในเมนูประเภทเส้นของญี่ปุ่น) ให้เลือกซื้อด้วย ผลิตภัณฑ์นี้เป็นผลิตภัณฑ์ยอดเยี่ยมที่ได้รับรางวัลชนะเลิศในการแข่งขันโซบะสึยุเลิศรสประจำปี 2023 ที่จัดโดยสมาคมอนุรักษ์โซบะญี่ปุ่น

สำหรับผู้ที่ต้องการเพลิดเพลินกับดาชิมากิทามาโกะ (ไข่ม้วนสไตล์คันไซ) แบบญี่ปุ่นแท้ๆ ที่บ้าน ขอแนะนำ "เคียวโมะทามาโกะยากิ♪" เครื่องปรุงรสพิเศษที่ทำจากชิโระดาชิ

นอกจากนี้ ทางร้านยังมีคุกกี้ที่ทำจากชิโระโชยุ รวมทั้งสินค้าอื่นๆ อีกมากมาย รับรองว่าต้องหาของฝากที่น่าประทับใจไม่เหมือนใครได้อย่างแน่นอน สินค้าทั้งหมดล้วนแสดงให้เห็นถึงความหลากหลายในการนำชิโระโชยุไปประกอบอาหารทั้งหวานและคาว

นอกจากนี้ เครื่องดื่มไร้แอลกอฮอล์ซึ่งนำบ๊วยญี่ปุ่นมาบ่มนานกว่า 15 ปี มีรสหวานหอมมากๆ ก็ได้รับความนิยมมากเช่นกัน

การซื้อผลิตภัณฑ์พร้อมคู่มือทำอาหารญี่ปุ่นยิ่งช่วยให้ปรุงอาหารได้หลากหลาย มีทั้งภาษาญี่ปุ่นและภาษาอังกฤษ รวมทั้งสูตรอาหารจานครอบครัวต่างๆ ที่ใช้ผลิตภัณฑ์จากฮิจิฟุกุโจโซ

บทส่งท้าย

การเดินทางไปยัง Arigato no Sato

Arigato no Sato ตั้งอยู่ในทำเลสะดวก เดินเพียง 15 นาทีจากสถานีคิตะชินคาวะ (Kita-Shinkawa) รถไฟสายเมเท็ตสึ (Meitetsu Line) ถ้านั่งรถไฟจากสถานีนาโกย่า (Nagoya) มาจะใช้เวลา 46 นาที หรือจากสนามบินนานาชาติชูบุเซนแทรร์ (Chubu Centrair International Airport เรียกสั้น ๆ ว่า Centrair) จะใช้เวลาราว 1 ชั่วโมง 20 นาที

เพื่อให้ท่องเที่ยวสนุกยิ่งขึ้น นอกจากทัวร์ชม Arigato no Sato ขอแนะนำให้เที่ยวชมสถานที่ท่องเที่ยวชื่อดังต่างๆ ในเมืองเฮกินันโดยรอบด้วย อย่างร้านโคบันเท็น (Kobanten) ที่จำหน่ายอาหารจากปลาไหล ร้านสุราคาเนฮาระ (Kanehara Sake Shop) ที่จำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และของฝาก และโคโคโนเอะมิริน (Kokonoe Mirin) แหล่งผลิตมิรินคุณภาพเยี่ยมในท้องถิ่น การไปเที่ยวสถานที่ต่างๆ เหล่านี้จะช่วยให้สัมผัสและสนุกเพลิดเพลินกับวัฒนธรรมอาหารญี่ปุ่นได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น